Πραγματική στήριξη της Μεγάλης Προλεταριακής Πολιτιστικής Επανάστασης ενάντια σε οππορτουνιστικές φλυαρίες

Prairie Fire
9η Αυγούστου 2007
LLCO.org

Αποφασίσαμε να δημοσιεύσουμε αυτό το παλιότερο άρθρο των Αμερικανών συντρόφων μας, καθώς εκτιμούμε ότι η κριτική που ασκείται στην ελαφρότητα, στην ανειλικρίνια, στην τεμπελιά και εν τέλει στον οππορτουνισμό με τον όποιο αντιμετωπίζεται το κομβικό ζήτημα της Πολιτιστικής Επανάστασης, αφορά και τη χώρα μας την Ελλάδα και ιδιαίτερα τις οργανώσεις που παρουσιάζονται ως “Μαοϊκές” και θιασώτες του μεγάλου αυτού ιστορικού γεγονότος, του ΚΚΕ (μ-λ) και του ΜΛ-ΚΚΕ. Σημειοτέον ότι την εποχή που γράφτηκε αυτό το άρθρο, δεν είχε συγκροτηθεί ακόμη η Leading Light Communist Organization και φυσικά ούτε και η ΚΟΦΟ. Το άρθρο έχει ελαφρώς τροποποιηθεί με βάση το γεγονός αυτό και πάντως σε καμμία περίπτωση ως προς την ουσία του.

Την Πρωτομαγιά του 2007 μια διακήρυξη κυκλοφορεί στο διαδίκτυο, που φέρει τον τίτλο: Διακήρυξη για την Επαναβεβαίωση της Σημασίας και της Σχέσης του αντιρεβιζιονιστικού αγώνα και της Πολιτιστικής Επανάστασης. Το υπογράφουν μια σειρά οργανώσεων που υποστηρίζουν ότι είναι Μαοïκές. Μερικές από τις υπογράφουσες είναι γνωστές ψευτομαοïκές οργανώσεις, όπως το ψευτοΜαρξιστικό-Λενινιστικό Κόμμα Γερμανίας. Η φύση άλλων οργανώσεων που υπογράφουν δεν είναι τελείως γνωστή. Μία φιλελεύθερη σοσιαλφασιστική γκρούπα παραπονιέται, επειδή δεν σπεύδουν και άλλοι να υπογράψουν. (1)

Υπογράφουν:Κομμουνιστικό Κόμμα Βραζιλίας (Κόκκινη Φράξια)

Μαρξιστικό-Λενινιστικό Κόμμα Γερμανίας

ΚΚΕ (μ-λ)

Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας (Μαοϊκό)

Κομμουνιστικός Συνασπισμός Ινδονησίας

Επιτροπή Ενίσχυσης της Αντίστασης για τον Κομμουνισμό (CARC)

Μαοϊκός Αντιμπεριαλιστικός Κύκλος (Μολδαβία)

Κομμουνιστικό Κόμμα Φιλιππίνων

TKP/ML

Μαρξισμός-Λενινισμός-Μαοϊσμός Επαναστατική Ερευνητική Ομάδα (ΗΠΑ)

Κομμουνιστικό Κόμμα Ουρουγουάης.

Η διακήρυξη αυτή είναι κυρίως ένα αναμάσημα του αντιρεβιζιονιστικού αγώνα ενάντια στο ρεβιζιονισμό των Χρουστσώφ, Λιου Σαό Σι και Ντενγκ Χσιάο Πινγκ από μια Μαοϊκή σκοπιά. Δεν έχουμε σημαντικές διαφωνίες με τη διακήρυξη, μέχρι εκεί που το πάει. Είναι συμβατή με τις θεμελιώδεις θέσεις μας.

Στέκομαστε κριτικά απέναντι στη διακήρυξη, σε τρία σημεία.

ΠΡΩΤΟΝ, η διακήρυξη προσπερνά τις καυτές ερωτήσεις που αφορούν την Πολιτιστική Επανάσταση. Παραλείπει να εξηγήσει ή έστω να προσπαθήσει να εξηγήσει, γιατί η Πολιτιστική Επανάσταση απέτυχε να εμποδίσει την καπιταλιστική παλινόρθωση στην Κίνα. Η διακήρυξη απλώς επισημαίνει, ότι ένα πραξικόπημα έλαβε χώρα, που ήταν αποτέλεσμα ακαθόριστων δομικών προβλημάτων, λες και τα πραξικοπήματα εμφανίζονται σαν κεραυνοί εν αιθρία. Το να λέγεται ότι ένα πραξικόπημα ήταν η αιτία για την ήττα της προλεταριακής εξουσίας, δεν αποτελεί εξήγηση σε καμμία περίπτωση. Ένας τέτοιος ισχυρισμός, αν και σωστός σε επιφανειακό επίπεδο, αποτυγχάνει να δώσει μια χρήσιμη δομική ή ιστορική εξήγηση, για το πώς πραγματοποιείται η διαδικασία της παλινόρθωσης.

Κάνοντας έναν ιστορικό απολογισμό, είναι φανερό πως η εξήγηση που αρχίζει και τελειώνει στο πραξικόπημα είναι ανεπαρκής. Δεν επαρκεί για να αιτιολογήσει, την ευκολία με την οποία η Συμμορία των Τεσσάρων παραμερίστηκε μετά το θάνατο του Μάο. Γιατί δεν υπήρξαν μαζικές εξεγέρσεις ως απάντηση στη σύλληψή της; Γιατί δεν ξέσπασε επαναστατικός εμφύλιος πόλεμος αφού συνελήφθησε; Το 1975, ο Τσανγκ Χουνκίαο (Zhang Chunqiao) έγραφε ότι «Η προλεταριακή δικτατορία είναι πιο εδραιωμένη από ποτέ». (2) Τα γεγονότα που ακολούθησαν δείχνουν, ότι η δήλωση αυτή δεν ήταν παρά μια μεγαλοστομία. Οι μάζες δεν ήταν αρκετά κινητοποιημένες για να πολεμήσουν το ρεβιζιονισμό κατά τη δεκαετία του 70. Αν και οι εναπομείνασες αριστερές δυνάμεις ήλεγχαν τα όργανα της προπαγάνδας και το εκπαιδευτικό σύστημα, ως ένα βαθμό μέχρι και το 1976, φαίνεται να μην είχαν αρκετή στήριξη από τις μάζες, ούτε αρκετή ανεξάρτητη θεσμική δύναμη πέρα από αυτήν που είχε ο Μάο. Ό,τι στήριξη είχαν παραμερίστηκε έυκολα από τους καπιταλιστές.

Η Πολιτιστική Επανάσταση δεν πήγαινε καλά τη δεκαετία του 70. Η αριστερά είχε αποδυναμωθεί σημαντικά ως το 1976. Το πρώτο μεγάλο χτύπημα που δέχθηκαν οι αριστερές δυνάμεις ήταν η πτώση ανθρώπων όπως οι Γουάνγκ Λι (Wang Li), Γκουάν Φενγκ (Guan Feng) και Κι Μπεν Γου (Qi Benyu), όταν η καθοδηγητική ομάδα εκκαθαρίσθηκε στις αρχές του 1967 και κατά τη διάρκεια του 1968. Η εκκαθάριση αυτή σήμανε και το τέλος των ανεξάρτητων μαζικών κινημάτων καταλήψεων εξουσιών από ερυθροφρουρούς και επαναστάτες εργάτες.

Το δεύτερο κύριο συμβάν, ίσως αυτό που συνέβαλε πιο αποφασιστικά στην αποδυνάμωση της αριστεράς (χωρίς να λαμβάνουμε υπόψιν το θάνατο του Μάο για την ώρα), ήταν η πτώση των Τσεν Μπόντα (Chen Boda) και Λιν Πιάο από το 1970 μέχρι το 1971. Κατά πάσα πιθανότητα, το γεγονός αυτό υπήρξε συνέχεια της εκκαθάρισης του 1967-1968 των αριστερών με πρόσχημα τις «υπερβολές». Συνδεόταν επίσης με την αντιπαράθεση γύρω από τον προεδρικό θώκο και τις αριστερές οικονομικές πολιτικές που είχε προωθήσει το στρατόπεδο του Λιν. Ίσως και να συνδέεται και με το ρόλο του στρατού στην κοινωνία. Η αποκαθήλωση του Λιν Πιάο σήμαινε, ότι ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός έπαυε να βρίσκεται υπό τον έλεγχο της αριστεράς. Αυτό έκανε το ξέσπασμα ενός νέου γύρου καταλήψεων εξουσιών από την αριστερά πρακτικά ανέφικτο.

Τη στιγμή που η Συμμορία των Τεσσάρων έπεσε, ήδη δεν υπήρχαν πλέον ανεξάρτητα μαζικά κινήματα και ο Λαïκός Απελευθερωτικός Στρατός δεν ήταν υπό τον έλεγχο της αριστεράς. Η παλία ηγεσία στο Στρατό είχε αποκατασταθεί από τα τέλη του ’60 και αυτό δεν επέτρεπε να ξεσπάσει ένας νέος γύρος μαζικής κριτικής και κατάληψης εξουσιών από τα κάτω. Κατά τη δεκαετία του 70 οι πολιτικές του Τσου Ενλάι (Zhu Enlai) και Τσεν Γι (Chen Yi) (και αργότερα του Ντενγκ Χσιάο Πινγκ) αντικατέστησαν την επαναστατική εξωτερική πολιτική και παγκόσμια στρατηγική οπτική, που σχετιζόταν με τον Λιν Πιάο. Όποια και να ήταν η αληθινή γραμμή του Λιν το μαζικό κίνημα και η αριστερά συσπειρώθηκαν κάτω από το λάβαρό του και το έργο του, Long Live the Victory of People’s War! το 1967, για να εναντιωθούν στις πολιτικές των Τσου Ενλάι και Τσεν Γι του Υπουργείου Εξωτερικών. Η επιρροή του Τσου Ενλάι, που νωρίτερα είχε βρεθεί στο στόχαστρο του μαζικού κινήματος, της αριστέρας και των αποκαθηλωμένων ηγετών της, δυνάμωσε ιδιαίτερα τη δεκαετία του 70. Ο Ντενγκ Χσιάο Πινγκ αποκαταστάθηκε το 1973 και επαναφέρθηκε ως κορυφαίος αρχηγός στο κόμμα, πρώτος αντιπρόεδρος, υπό τον Τσου Ενλάι το 1974, και όλες οι ενδείξεις λένε, ότι αποκαταστάθηκε με τη σύμφωνη γνώμη του Μάο. Έπειτα ο Τενγκ απομακρύνθηκε πάλι, αλλά δεν εκκαθαρίστηκε το 1975, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για την επαναφορά του. Η σύλληψη της Συμμορίας των Τεσσάρων ήταν η αυλαία μιας μακράς διαδικασίας, δια της οποίας η επαναστατική ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας αποδυναμώθηκε. Ο Μάο έκανε διάφορα λάθη και δεν στήριξε πάντα σταθερά την αριστερά. Αποφεύγοντας τις δύσκολες ερωτήσεις δεν βοηθάμε στην προώθηση της πάλης για τον κομμουνισμό. Θεωρώντας ότι ένα πραξικόπημα το 1976 ήταν το κύριο αποφασιστικό γεγονός, δείχνει έλλειψη ιστορικής κατανόησης της περίπλοκης αυτής διαδικασίας. Μια τέτοια θεώρηση πάσχει από ιστορικό ιδεαλισμό και προσωποκεντρισμό. Ο ανόητος δογματισμός δε χρησιμεύει στους επαναστάτες επιστήμονες.

ΔΕΥΤΕΡΟΝ, η ιστορία του πραξικοπήματος δεν προσφέρει επαρκή εξήγηση της παλινορθωτικής διαδικασίας. Αυτό είναι ότι καλύτερο διαβάζουμε στη διακήρυξη:

Υπάρχουν ιδεολογικές, πολιτικές, κοινωνικο-οικονομικές και πολιτιστικές αιτίες του σύγχρονου ρεβιζιονισμού. Οι κύριες αιτίες περιέχουν την απόκλιση από το διαλεκτικό υλισμό, εγκατάλειψη ή εξασθένηση της προλεταριακής ταξικής στάσης και ταξικής πάλης, λατρεία ξεπερασμένων ή ρεβιοζινιστικών Σοβιετικών προτύπων και ο εκφυλισμός ενός μεγάλου αριθμού γραφειοκρατών και διανοουμένων εξαιτίας των μικροαστικών κοινωνικών συνθηκών και τρόπου σκέψης, που είναι η πύλη προς το σύγχρονο ρεβιζιονισμό ως πλήρως αστικής ιδεολογίας.

Η λαχτάρα για προσωπικά προνόμια, ο νεποτισμός, ο καριερισμός, η κατάχρηση εξουσίας, ο πλουτισμός και άλλες μορφές ιδιοτέλειας, αυτοί που έχουν διαβρωθεί με μικροαστικό τρόπο σκέψης παίρνουν το πάνω χέρι ανάμεσα στους ηγετικούς αξιωματούχους του κόμματος, κράτους, οικονομίας και πολιτιστικών θεσμών και παρέχουν στήριξη στο σύγχρονο ρεβιζιονισμό σαν αστική ιδεολογία και πλατοφόρμα για αστικές πολιτικές. (3)

Φυσικά, σε γενικές γραμμές συμφωνούμε με τα παραπάνω, ωστόσο, τέτοιοι αόριστοι ισχυρισμοί είναι ρηχοί και βαρετοί. Πώς ακριβώς αυτά τα πεδία αλληλεπιδρούν με την παλινορθωτική διαδικασία; Ποιά είναι η σχέση ανάμεσα στο εποικοδόμημα και την παλινόρθωση; Τι είδους πολιτιστικές πολιτικές θα έπρεπε να ακολουθηθούν; Υπάρχει κάποια διαδικασία κατά την περίοδο της συνύπαρξης του παλιού και νέου κράτους, που λαμβάνει χώρα για να εκδιωχθούν οι καπιταλιστές από κόμμα και κράτος; Πρέπει το μαζικό κίνημα να διατηρείται συνεχώς σε αναβρασμό; Είναι η κατάληψη εξουσιών η καλύτερη επιλογή; Είναι μια βασισμένη στην ισότητα στρατιωτικοποίηση της κοινωνίας μια επιλογή; Ποιά είναι η σωστή ισορροπία ανάμεσα σε πρόοδο-ανάπτυξη και εδραίωση; Πώς σχετίζεται το άπλωμα ή ο περιορισμός των αστικών δικαιωμάτων με την παλινόρθωση; Πώς πρέπει να αξιολογηθεί η προσωπολατρεία; Εννοείται ότι η απληστία, ο νεποτισμός, και η διαφθορά είναι κακά, αλλά πώς καταπολεμούνται; Το «Δεν ξεχνάμε πότε την ταξική πάλη!» είναι μια καλή ηθική προτροπή, αλλά λέει λίγα για το πώς πρέπει να διεξαχθεί η ταξική πάλη στην πράξη. Τι μορφές θα έπρεπε να πάρει η συνέχιση της επανάστασης κάτω από τη δικτατορία του προλεταριάτου; Πώς θα έπρεπε να αμυνθεί η προλεταριακή εξουσία απέναντι στη νέα αστική τάξη και πώς να διευρύνεται κάτω από τη δικτατορία του προλεταριάτου; Το μεγαλύτερο μέρος αυτού που θεωρείται ως η Πολιτιστική Επανάσταση διήρκησε από το 1966 εώς το 1969 ή 1971. Η Πολιτιστική Επανάσταση δεν ήταν ένα ενιαίο γεγονός που διήρκησε από το 1966 εώς το 1976. Κάθε σοβαρός απολογισμός για την Πολιτιστική Επανάσταση, θα πρέπει να εξετάσει (και να προσδιορίσει) τις επιτυχίες και τις αποτυχίες των διαφόρων κοινωνικών εγχειρημάτων από το 1966 εώς το 1976 με σοβαρό τρόπο. Η διακήρυξη δείχνει να αγνοεί ή να μη θέλει να ασχοληθεί με τα βαριά και περίπλοκα αυτά προβλήματα.

ΤΡΙΤΟΝ, η διακήρυξη λέει ότι το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα πρέπει να αντλήσει διδάγματα από την ήττα του σοσιαλισμού. Ωστόσο λέει λίγα, που είναι χειροπιαστά και μπορούν να αποβούν χρήσιμα. Όποιος θέλει πραγματικά να αντλήσει διδάγματα από το παρελθόν, είναι αυτός που κάνει έρευνα πάνω σε αυτά τα ζητήματα και ρωτά τις δύσκολες και σκληρές ερωτήσεις. Οποιοσδήποτε μπορεί να εξυμνεί την Πολιτιστική Επανάσταση με ένα θολό τρόπο. Όμως να υποστηρίζεις πραγματικά την Πολιτιστική Επανάσταση σημαίνει να προβάλλεις τα καυτά ερωτήματα, να την μελετάς και να αντλείς αληθινά διδάγματα από το παρελθόν. Αυτή η διακήρυξη δε μοιάζει να στοχεύει στην άντληση διδαγμάτων από το παρελθόν. Περισσότερο μοιάζει να στοχεύει στην καλλιέργηση μιας συγκεκριμένης εικόνας για αυτούς που την υπογράφουν. Η υπογραφή μιας τέτοιας διακήρυξης είναι πιο πολύ οππορτουνισμός, παρά υποστήριξη της Πολιτιστικής Επανάστασης. Ο οππορτουνισμός ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα μέσα στις αριστερές δυνάμεις κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης. Η στήριξη του οππορτουνισμού δε σχετίζεται με την άντληση σωστών διδαγμάτων από το παρελθόν.

Η έλλειψη σοβαρής έρευνας πάνω στην Πολιτιστική Επανάσταση από ομάδες που υποστηρίζουν ότι είναι “Μαοïκές” δεν είναι να προκαλεί έκπληξη, αν αναλογιστεί κανείς, ότι στο λεγόμενο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα φωλιάζουν ψευτοκομμουνιστές όλων τον ποικιλιών. Αντί να μπούμε στο χορό των οππορτουνιστών και των ψευτοκομμουνιστών, ως επαναστατικοί επιστήμονες διαλέγουμε να εμβαθύνουμε την κατανόησή μας πάνω στην Πολιτιστική Επανάσταση. Η Leading Light Communist Organization έχει τρίβει με το ζήτημα της Πολιτιστικής Επανάστασης, στο βάθος που του αρμόζει και με μια σειρά άρθρων αλλά και με διάφορα βίντεο. Η δουλειά μας μιλάει από μόνη της.

Σημειώσεις

1. http://burning.typepad.com/burningman/2007/08/declaration-to-.html

2. Chang Chun-chiao, On Exercising All-Round Dictatorship Over the Bourgeoisie. 1975. Online: http://www.marxists.org/reference/archive/zhang/1975/x01/x01.htm

3. http://burning.typepad.com/burningman/2007/08/declaration-to-.html